Chociaż ogromne Chiny są bardzo różnorodnym krajem pod względem gospodarczym, enklawą nowoczesności, centrum biznesu w Azji Mniejszej i kolebką kontaktów z Europą jest właśnie Szanghaj – stolica nieprzewidywalności, wyzwań i wielu kontrastów. Jest to również najludniejsze miasto Chin liczące ponad 20 mln mieszkańców o kulturze i obyczajach łączących świat Wschodu i Zachodu. Dzięki kapitałowi płynącemu z USA i Europy, Szanghaj stał się ewenementem w skali Chin, gdzie inwestują biznesmeni z całego świata, nieustannie rosną drapacze chmur, a burzliwe dzieje przyczyniły się do gospodarczego rozwoju. Nic dziwnego, że miasto zalewają wspaniałe bulwary, nieustannie budowane są luksusowe rezydencje, a wolny czas można spędzać w modnych kawiarniach i na wydawaniu fortuny w najdroższych sklepach. Szanghaj nieustannie rozbudowuje swój wyrafinowany wizerunek i zachęca do odwiedzin setkami rozmaitych atrakcji.

Największe miasto w Chinach położone jest w delcie rzeki Jangcy wpływającej do Morza Wschodniochińskiego i uchodzi za jeden z największych portów świata z prężnie działającym przemysłem związanym z wieloma branżami gospodarczymi i technologicznymi.

Szanghaj rozwinął się dopiero w wieku XX, aczkolwiek jego początki sięgają 1000 lat wstecz, kiedy w tym miejscu funkcjonowała najpierw wioska podlegająca administracyjnie pod Suzhou, a później niewielki port rozwinięty za czasów panowania dynastii Song (960-1279). Z biegiem lat rozbudowująca się miejscowość została otoczona murami miejskimi, a do wzbogacenia przyczyniła się produkcja bawełny i jedwabiu. Życie miasta opanowały gildie kupieckie, których działalność doprowadziła do tzw. „wojen opiumowych” między Wielką Brytanią i Francją a cesarskimi Chinami, mających wymóc ustępstwa handlowe. W Szanghaju pojawili się przedstawiciele innych mocarstw, tworząc jednocześnie zlepek nowych dzielnic i strefy zwane koncesją brytyjską oraz francuską. Widmo kontrastów kulturowych, niezadowolenia społecznego, bezrobocia i szerzącej się anarchii doprowadziły w 1921 r. do powstania Komunistycznej Partii Chin i przewrotu załamującego koniunkturę. Kiedy w roku 1949 Szanghaj na dobre zajęli komuniści, większość ukształtowanej już inteligencji przeniosła się do Hong Kongu, a miasto do lat 90. XX stało się zamknięte dla obcego kapitału, chociaż zawsze uchodziło za ośrodek buntu i najbardziej otwarte na świat okno Chin. Po złagodzeniu polityki gospodarczej przez rząd w Pekinie nastąpił stopniowy rozwój miasta, dzięki któremu rozkręciła się także turystyka sprowadzająca w ten zakątek podróżników ze wszystkich stron świata.

Z racji potężnych rozmiarów Szanghaj nie jest łatwym miastem do zwiedzania, niemniej turyści zaprawieni w „podróżniczych bojach” z pewnością odnajdą się nawet na tak rozległej przestrzeni. Na stosunkowo niewielkim obszarze znajduje się mnóstwo punktów orientacyjnych ułatwiających zwiedzanie. Jednym z nich jest bulwar spacerowy Bund rozciągający się od kanału Suzhou na północy aż do Starego Miasta na południu. Nabrzeże rzeki Huangpu odznacza się wspaniałą europejską architekturą z monumentalnymi konstrukcjami powstałymi na przełomie wieku XIX i XX. Podczas spaceru mija się wiele budynków rozgrzanych ciepłem żółtych promieni słonecznych, z których najbardziej rozpoznawalnymi i zdradzającymi kolonialne oblicze są: hotel Pujiang, słynny Peace Hotel, konsulat rosyjski, Gmach Handlu Zagranicznego, Morski Urząd Celny, dawny konsulat brytyjski i wiele innych urzekających rezydencji szanghajskich.

Spacerowy szlak prowadzi aż do mostu Waibaidu, który wyznaczał granicę w czasie japońskiej okupacji z lat 30. XX w. Architektonicznym zwieńczeniem promenady Bund jest Park Huangpu, do którego przed laty Chińczycy nie mieli wstępu, gdyż został założony jako Brytyjskie Ogrody Publiczne. Po drugiej stronie rzeki rozciąga się biznesowo-handlowa dzielnica Pudong – świat nowoczesnych drapaczy chmur, luksusowych hoteli i instytucji finansowych położonych wzdłuż alei Stulecia zbudowanej na wzór francuskich bulwarów. Symbolem wielkości miejsca jest jeden z najwyższych budynków w Azji, czyli wieża telewizyjna Oriental Perl z tarasem widokowym będącym obowiązkowymi punktem zwiedzania miasta. Nieopodal dumnie wznosi się wieżowiec Jinmao, chociaż z pewnością w planie jest budowa jeszcze wyższych konstrukcji. Na drugą stronę rzeki można dostać się między innymi promem, z którego przy okazji doskonale widać wszystkie walory miasta. Niebywałe masy ludzi przewijają się przez najbardziej zatłoczoną ulicę Nanjing, chociaż schronienie przed tłumami można naleźć w parku Renmin i na placu o tej samej nazwie, który ozdobiony jest budynkiem Shanghai Grand Teatre zaprojektowanym przez francuskich architektów. Inną znaną budowlą na placu jest Muzeum Szanghajskie skrywające wspaniałą kolekcją chińskich dzieł sztuki i zabytków. Zwiedzanie niezwykle bogatych zbiorów przypomina odkrywanie krok po kroku zadziwiającej historii Chin ze wszystkimi jej aspektami.

Spacer warto rozszerzyć o wizytę w Shanghai Urban Planning Exhibition Hall, gdzie zwiedzającym udostępniono wspaniałą makietę miasta. Oglądając tę ekspozycję można sprawdzić, gdzie położone jest Stare Miasto, czyli serce dawnego Szanghaju. Spacer po starówce, wśród sympatycznych uliczek i dwupiętrowych, drewnianych domków może okazać się przyjemnym spędzeniem popołudnia. W niezliczonych sklepach i na bazarze Yuyuan można wydać nieco „yuanów”, by później przyjrzeć się zakupionym przedmiotom w niezwykłych Ogrodach Yu, będących chlubą Szanghaju. W klasycznym, chińskim ogrodzie pełnym sadzawek pulsujących blaskiem złotych rybek, mostków, skał i ujmującej roślinności można spędzić mnóstwo czasu. Najciekawszym budynkiem w tym miejscu jest ozdobiony ceramicznymi motywami smoków Pawilon Nefrytowej Wspaniałości, po którego obejrzeniu można zawitać do obleganej, ale bardzo znanej herbaciarni Huxin Ting umieszczonej na środku jednego ze stawów.

Chociaż Szanghaj nie ma zbyt wielu zabytków sztuki sakralnej, warto odwiedzić zachodnią część miasta, gdzie znajdują się dwie wyjątkowe świątynie. Do religijnego kompleksu Longhua Si należy 1700-letnia pagoda, czyli świątynia buddyjska w kształcie wielokondygnacyjnej wieży ozdobionej drewnianymi balkonami i kolumnami z czerwonej laki. Z kolei Świątynia Nefrytowego Buddy zbudowana w XIX wieku stanowi oprawę dla dwóch niezwykłych posągów Buddy wyrzeźbionych z bryły nefrytu. Wewnątrz znajdują się również zdobione ściany, mnóstwo innych figur oraz modlą się mnisi mieszkający na terenie klasztoru. Od ciasnoty miasta można odpocząć w Ogrodzie Botanicznym z roślinami pamiętającymi XVIII-wieczne czasy cesarza Qianlonga albo na północy miasta w Parku Hongkou, gdzie na rozległych terenach znajduje się grób Lu Xuna i kilka budynków poświęconych najwybitniejszemu chińskiemu pisarzowi.

Jedną z ciekawszych form zwiedzania miasta jest rejs po Rzece Żółtego Wybrzeża – Huangpu. Statki odpływają z przystani obok bulwaru Bund i pokonują trasę aż do Wusongkou leżącego u ujścia rzeki Jangcy. Statek przepływa także pod najdłuższą wiszącą budowlą w Chinach, jaką jest most Yangpu i dociera także w okolice Międzynarodowego Portu Morskiego, gdzie w oddali widać luksusowe liniowce pasażerskie.

Szanghaj można zwiedzić na kilka różnych sposobów zarówno na jednodniowej wycieczce, jak i podczas dłuższego pobytu. Szeroki wachlarz hoteli o różnym standardzie i sprawnie działająca komunikacja zapewniają komfort w zwiedzaniu miasta i okolic. Wystarczy odpowiednio dobrać sprzęt turystyczny, naładować baterie aparatu fotograficznego i ruszyć w świat niebanalnej, orientalnej dżungli.

Chociaż kuchnia chińska zagościła na dobre na europejskich stołach, wizyta w tradycyjnej restauracji może okazać się miłym zaskoczeniem. Pełna harmonia smaków to kulinarna zaleta uzyskiwana dzięki unikalnemu łączeniu składników o różnych kształtach i barwach, zadziwiających nie tylko zmysł smaku, ale również wzroku. Chińczycy stawiają na dużo warzyw, mało tłuszczu oraz zdrowe jedzenie nierozerwalnie połączone z filozofią, medycyną i każdą dziedziną życia. Terytorium Chin jest bardzo rozległe, dlatego w zależności od pobytu w danym regionie, warto poświęcić czas na kulinarną podróż po najróżniejszych restauracjach, by rozpoznać na własnym podniebieniu najważniejsze smaki: słodki, kwaśny, cierpki, słony i gorzki.

Warto pamiętać, że w Chinach śniadania spożywa się bardzo wcześnie, nawet o 6:00 rano, a przed południem większość restauracji przyrządza już obiady. W tradycyjnych restauracjach jada się na obracanych stołach przeważnie pałeczkami, chociaż dla turystów z zachodu przygotowywane są na wszelki wypadek zestawy sztućców, ale będąc już w Chinach chyba warto pokusić się naukę specyficznego spożywania posiłków. Lista chińskich potraw jest tak długa jak historia kraju licząca kilka tysięcy lat. Zaglądając do restauracji oprócz lokalnego podziału można zauważyć kilka kategorii: potrawy carskie, potrawy lokalne, potrawy rodzinne, etniczne, wegetariańskie oraz lecznicze. Większość dań skupia dziedzictwo kultur azjatyckich takich jak koreańska, japońska oraz mongolska. Na stoły cesarskie trafiały przeważnie najznamienitsze i wyszukane dania, podczas gdy poddani spożywali najczęściej ryż.

Kuchnia bazuje na ryżu krótko lub długoziarnistym, bardzo często serwowanym w postaci klusek lub makaronu. Do tego dochodzi przeważnie mięso uznawane za produkt dodający sił witalnych. Chociaż w regionach islamskich króluje baranina i wołowina, najpopularniejszym mięsem jest wieprzowina zwana zhurou. Jada się także dużo kurczaków jirou oraz jagnięcinę. Na stoły, szczególnie w regionach przymorskich, trafiają także ryby fu, chociaż spotkać można również nieco bardziej egzotyczne ślimaki morskie, żółwie, węże, cykady, a nawet skorpiony czy kawałki niedźwiedzia. Na szczęście dostępna jest cała gama warzyw takich jak kapusta pekińska, szpinak czy ziemniaki oraz owoców: jabłek, mandarynek, bananów, gruszek i winogron. Niezbędnych protein dostarczają nasiona soi występujące w wielu potrawach, chociaż za substytut mięsa uchodzi także ser tofu – świeży twaróg o konsystencji kremu, podawany w wielu kulinarnych kombinacjach.

Do popularnych przekąsek, z którymi bardzo często można się zetknąć stołując się w niewielkich restauracjach na wąskich uliczkach „hutong”, należą jaja kacze, kurze i przepiórcze gotowane na twardo w roztworze herbaty, sosu sojowego i anyżu. Na stoiskach z przekąskami można także nabyć grillowane skrzydełka kurczaka, makarony, kebaby, pieczone ziemniaki i kukurydzę. Ciekawe w smaku mogą okazać się bułki gotowane na parze o nadzieniu mięsnym lub warzywnym, na które potocznie mówi się „łyse głowy”.

Posiłki najczęściej rozpoczyna się pobudzającą żołądek i wzmagającą apetyt filiżanką herbaty, której mnogość gatunków może zachwycić niejednego pasjonata aromatycznego napoju. Chińczycy do posiłków pijają także piwo pijiu (najsłynniejsze Tsingtao pochodzi z Qingdao) oraz spirytus bajiu określany mianem „białego wina”. Jest to jeden z najmocniejszych alkoholi, z którym nie należy przedobrzyć, podobnie jak z mocną wódką Mao Tai Jiu pochodzącą z prowincji Kuejczou. Może po prostu lepiej sięgnąć do obiadu po słodzoną lemoniadę albo delikatne wino gronowe Putao Jiu. W restauracji warto także poprosić o butelkę słodkiego, uchodzącego za wytrawne, białego wina „Wielki Mur” lub czerwonego o groźnej nazwie „Smok”.

Również Szanghaj ma do zaoferowania lokalną kuchnię. Region zasobny jest w ryby słodkowodne, kraby i krewetki, które podawane są przeważnie w brunatnym sosie składającym się z wywaru sojowego, wina, cukru i czosnku. Wyczekiwanym wydarzeniem jest październikowy połów kraba dazha, który pod najróżniejszymi postaciami trafia na stoły. Niektóre restauracje serwują kaczkę w migdałach, smakuje także specjalna zupa podawana w wydrążonej dyni. Na stołach szanghajskich restauracji króluje tzw. „pijany kurczak” pieczony w glinie i małe kawałki gotowanej wołowiny zawijane w cieście – siulong bao.

Turyści wybierający się do Chin spodziewają się przeważnie kulturowego szoku, co nie do końca okazuje się słuszne. Chociaż odległy zakątek na kuli ziemskiej jest ogromną zagadką rządzoną według tajemniczych zasad, bez problemu można się tam odnaleźć i przekonać, że jest to ciekawy kraj z jedną z najstarszych kultur świata. W kraju akupunktury, aromaterapii i ćwiczeń z medytacji każdy może doświadczyć inspirujących przygód, które później staną się ciekawym tematem do dyskusji.

Niemalże całą populację stanowią Chińczycy, niemniej w jej skład wchodzi kilkadziesiąt innych mniejszości narodowych, które wyznają między innymi islam. Wyznanie i religia bardzo mocno wpływa na kulturę i kształtuje styl życia społeczności. W chińskich religiach ludowych główną rolę odgrywa buddyzm, taoizm i konfucjanizm, chociaż znaczna część społeczeństwa jest bezwyznaniowa. Konfucjanizm przykładowo kładł nacisk na poszanowanie tradycji i stąd zamiłowanie Chińczyków do wszechobecnego porządku. Taoizm odnosił się do obecnych w człowieku przeciwstawnych sił jing i jang oraz rozwoju duchowego człowieka, a buddyzm wyznawał wiarę w istnienie istot nadprzyrodzonych oraz życia po śmierci.

Chińczycy są na ogół pracowici, zaradni i weseli, o czym przykładowo można przekonać się podczas stołowania w restauracjach i wsłuchiwania w gwarne rozmowy. Interesują się światem zewnętrznym, chociaż życiowa determinacja prowadzi do osiągania celu za wszelką cenę. Podróżując po Chinach należy jednak pamiętać, że wciąż ma się do czynienia z państwem komunistycznym, rządzonym silną ręką i posiadającym system nie zawsze zrozumiałych wartości. Ludzie rodzą się równi i prowadzą życie w zgodzie z powszechnie obowiązującymi normami.

Podróżnik zwiedzający chińskie miasta powinien pamiętać o okazywaniu szacunku i posłuszeństwie wobec starszych. Dobrym sposobem na wywarcie pozytywnego wrażenia jest przekazanie przy pierwszym spotkaniu wizytówki lub karteczki z imieniem i nazwiskiem, najlepiej w języku chińskim. Chińczycy bywają impulsywnymi ludźmi, chociaż nie zawsze głośna dyskusja musi mieć znamiona kłótni. Chociaż w Chinach funkcjonuje wiele różnych dialektów językowych (szanghajski, min, kantoński), komunikację ułatwia język mandaryński określany „wspólnym językiem”. Dla turystów z pewnością egzotycznie przedstawiają się chińskie znaki-piktogramy reprezentujące raczej myśl niż sposób wymowy, których dźwięk różni się w zależności od regionu. Poznanie nawet najłatwiejszych znaków, chociaż sprawi zapewne sporo trudności, może okazać się interesującą nauką.

Chińczycy niezależnie od piastowanego stanowiska największą wagę przywiązują do przestrzegania godzin posiłków, końca pracy i snu, dlatego warto uszanować przerwę obiadową, by zaoszczędzić sobie jakichś nieprzyjemności. Bardzo ważna jest także gościnność, chociaż zaproszenia do domów są rzadkością, w przeciwieństwie do towarzyskich spotkań w restauracjach. Zaproszenie do jedzenia jest wyrazem przyjaznych stosunków, tym bardziej jeśli dotyczy spraw biznesowych. Kultura biznesowa i negocjacyjna bowiem jest w chinach bardzo ważnym aspektem prowadzenia interesów, więc jeśli ktoś w trakcie podróży chce załatwić sprawy zawodowe powinien szczegółowo zapoznać się z taką etykietą, by nie popełnić niepotrzebnego „faux pas”. Chińczycy dużą wagę przywiązują także do min, próbując zawsze zachować kamienne oblicze, co często może wprawiać Europejczyków w zabawne zakłopotanie. W trakcie rozmów lepiej nie poruszać tematów dotyczących Tybetu i ogólnie komunizmu, a tym bardziej nie można krytykować funkcjonowania państwa. Naturalne tematy najczęściej dotyczą pogody, kultury, zabytków czy sportu.

Dla Chińczyków najświętszą częścią ciała jest głowa, więc nie należy dotykać niczyjej głowy. Nie ma tam zwyczaju dawania napiwków, spóźnianie się nie leży w dobrym tonie, a zakazane jest pokazywanie stopy lub wskazywanie czegoś stopą uchodzącą za nieczystą część ciała.

Chiny są państwem komunistycznym, w którym celebruje się takie święta jak Święto Pracy przypadające na 1 maja, październikowe Święto Narodowe czy Nowy Rok będący świętem ruchomym ze względu na chiński kalendarz. Do pozostałych świąt państwowych należy między innymi Dzień Kobiet, Dzień Dziecka i rocznica powstania Komunistycznej Partii Chin.

Najpopularniejszą formą aktywnego spędzania czasu w Chinach jest zwiedzanie miast. Infrastruktura sportowa nie funkcjonuje sprawnie, a w takich miastach jak Qingdao można uprawiać popularne w tym regionie żeglarstwo. Turyści poszukujący prawdziwych przygód powinni zainteresować się rejsem po rzece Jangcy organizowanym przez wiele agencji turystycznych.

Rejs po Jangcy – żegluga po rzece jest jedynym w swoim rodzaju przeżyciem, które z pewnością wzbogaci wakacyjne opowieści i dostarczy niezapomnianych wrażeń. Najdłuższa rzeka Chin bierze swój początek w górach Tanggulashan i pokonuje ponad 5,5 tys. km, by zniknąć w odmętach Morza Wschodniochińskiego w pobliżu Szanghaju. Rejs najlepiej rozpocząć w prowincji Syczuan pośród zadziwiających formacji skalnych, urwisk, wąwozów i miejsc pamiętających zamierzchłe czasy, chociaż na wszystkich odcinkach rzeki działają wykwalifikowane placówki organizujące spływy. Wycieczki można odbyć na kilka różnych sposobów i w zależności od długości tras. Statek za każdym razem przepływa w pobliżu intrygujących miejsc, takich jak przykładowo Miasto Duchów, Skarbnica Kamiennych Klejnotów czy Miasto Białego Króla, po drodze mijając niekończące się wąwozy, skały i miejscowości kojarzące się z prawdziwym „końcem świata”. Dla wielu turystów rejs po Jangcy jest jedynym celem wyprawy do Chin. Rejs odbywa się statkiem o standardzie hotelu z możliwością kursu kuchni chińskiej, akupunktury, pokazów kaligrafii i chińskiego malarstwa oraz wieczornych seansów filmowych i spektakli.

Suzhou – miasto bajkowych kanałów wodnych, klasycznych chińskich ogrodów, pięknych kobiet i jedwabiu. Miejscowość położona nad Kanałem Cesarskim nazywana jest „Wenecją Orientu” i uchodzi za najruchliwsze centrum turystyczne tej części Chin. Historia Suzhou sięga rządów cesarza He Lu (515-496r. p.n.e.), który w tym miejscu postanowił wznieść przyszłą stolicę, odgrywającą istotną rolę w Epoce Trzech Królestw. Najwięcej wspaniałych ogrodów powstało w okresie panowania dynastii Ming i Qing (XIV-XX wiek), kiedy do miasta ściągali kupcy, artyści i urzędnicy z całego kraju. Turyści najbardziej cenią sobie jedyne w swoim rodzaju ogrody chińskie, których w mieście jest zadziwiająca ilość i nawet w ciągu kilku dni trudno je wszystkie zwiedzić. Najsłynniejszymi ogrodami są Wangshi Yuan, Shizi Lin i Zhuozheng, ze wspaniałym idyllicznym nastojem, niezwykle bogatym światem bujnej roślinności i gamą wszelkich barw. Miasto najlepiej zwiedza się na bezcelowej wędrówce, podczas której, oprócz dziesiątek ogrodów, można trafić na wspaniałą i wysoką Pagodę Północnej Świątyni – Beisi Ta, Muzeum Jedwabiu z najlepszą eskpozycją muzealną w Chinach, bliźniacze Pagody Shuang Ta i przepiękną świątynię Konfucjusza. Nie zaszkodzi także powędrować w okolice Spiralnej Bramy Pan Men z odcinkiem murów miejskich zbudowanych w 514 r. n.e. przez króla Helu z Królestwa Wu oraz pobliskim mostem Wumen Qiao. W mieście działa doskonała baza noclegowa oraz sieć restauracji na każdą kieszeń. Interesujące są także peryferia miasta. Najlepiej wynająć rower i wyruszyć w okolice Wielkiego Kanału, mostu Drogocennego Pasa składającego się z ponad 50 przęseł oraz Wzgórza Duchowej Skały, z którego można podziwiać piękną okolicę.

Zhenjiang – nazwę „strażnica rzeki” miasto zawdzięcza ciekawemu położeniu między trzema wzgórzami i malowniczą rzeką Jangcy mającą istotny wpływ na rozwój gospodarczy i handel. Największymi atrakcjami są trzy intrygujące świątynie położone na wzgórzach. Na Górze Złota w okresie panowania dynastii Tang znaleziono złoto i wybudowano świątynię Jinshan, na którą składa się kompleks pawilonów połączonych stopniami. Wzgórze Beigushan i Pawilon Wznoszących się Chmur jest doskonałym miejscem na odpoczynek w cieniu drzew i podziwianie przepięknych widoków, z kolei Góra Jiao jest częścią uroczego parku położonego nad samą rzeką. Wszystkie te miejsca owiane są mistyczną aurą i można poczuć tam prawdziwy, buddyjski klimat. Natomiast w samym mieście warto zwiedzić ekspozycję muzealną Bowuguan zlokalizowaną w dawnym konsulacie brytyjskim. Walorem miasta są także wąskie, brukowane uliczki, które cały czas tętnią lokalnym życiem.

Yangzhou – pełne zieleni miasto rozłożone jest po obu stronach Wielkiego Kanału z historią sięgającą 500 r. p.n.e., kiedy władcy krainy Wu nakazali wykopać liczne przeprawy wodne. Dzięki portowi rzecznemu i handlowi solą Yangzhou szybko stało się ważnym ośrodkiem, w którym swoje interesy prowadzili Persowie. Turystów przyciąga przede wszystkim sieć wspaniałych kanałów rzecznych, liczne mosty, parki i ogrody, a także nietypowe w tych okolicach relikty islamu. Liczne atrakcje miasta najlepiej oglądać ze specjalnych łodzi turystycznych. Interesująca jest świątynia Daming z posągami Buddy, powstała za panowania dynastii Liu Song (420-479 n.e.), leżący przy jeziorze Park Shouxi zatłoczony turystami oglądającymi Most Pięciu Pawilonów oraz Ogrody He i Ge zachwycające kompozycjami skalnymi i unikatową roślinnością. Efektownie wygląda także most Dwudziestu Czterech – Ershisi Qiao z przęsłem tworzącym okręg, pod którym przepływają łodzie oraz park nad Jiefang Nanlu, gdzie znajduje się grobowiec Puhadyna – wędrownego, muzułmańskiego misjonarza. W centrum zlokalizowanych jest także kilka świątyń i muzeów, których zwiedzanie z pewnością zajmie znaczną część popołudnia.

Nankin – jedno z największych, chińskich miast z szerokimi bulwarami, śladami historii i usługami turystycznymi świadczonymi na międzynarodowym poziomie. Położenie miasta między rzekami, jeziorami i wzgórzami zawsze było strategiczne, dlatego już około 600 r. p.n.e. powstały pierwsze mury obronne, a Nankin w czasie rządów ośmiu dynastii aż do roku 1421niejednokrotnie pełnił funkcję stolicy. Prężnie działający ośrodek handlowy rozsławiły najlepsze kuźnie, odlewnie, tkalnie i stocznie, podczas gdy mury miejskie skutecznie broniły stolicę przed najazdami Mongołów. W XIX w., kiedy władzę przejęli antyfeudalni „tajpingowie”, Nankin stał się stolicą tzw. Niebiańskiego Królestwa Wielkiego Pokoju i tam podpisano traktat po pierwszej „wojnie opiumowej”, na mocy którego chińskie miasta pod względem handlowym zostały otwarte dla Anglików. Chociaż Nankin zaczął odżywać po obaleniu dynastii Qing w 1911r., został splądrowany 1937 r. przez Japończyków i krwawo zapisał się w historii Chin podczas tzw. „gwałtu na Nankinie”, czyli masakry mieszkańców i obrońców dokonanej przez wojska japońskie. Obecnie Nankin jest ważnym ośrodkiem gospodarczym, pełnym trójkołowych riksz, taksówek i turystów zwiedzających dziedzictwo Mingów. Miasto jest ogromne i na jego zwiedzenie trzeba poświęcić mnóstwo czasu. Wrażenie na turystach robią mury miejskie otaczające miasto 30-kilometrowym pierścieniem, z ciekawymi bramami Heping i Zhonghua. Najciekawszym terenem jest Gu Lou – serce administracyjne, w którym zachowały się relikty dawnych czasów, jak chociażby Wieża Bębnów z dzwonem, do którego odlewu według legendy użyto krwi dziewicy czy Pawilon Wielkiego Dzwonu z dobrze utrzymanym ogrodem i herbaciarnią. W dzielnicy Xinjiekou najciekawszym zabytkiem jest Pałac Prezydencki i wspaniały Ogród Balsamiczny Xu Yuan powstały 600 lat temu. Z kolei atrakcją dzielnicy Fuzi Miao, w której panuje gwar i znajduje się mnóstwo mikroskopijnych sklepików, jest świątynia Konfucjusza oraz kanały rzeczne, którymi można dopłynąć do parku Bailuzhou na Wyspie Czapli. Zlokalizowane jest tam również Muzeum Historyczne Niebiańskiego Królestwa Tajpingów, poświęcone dramatycznym dziejom miasta. Nankin słynie z niekończącej się liczby muzeów, świątyń, galerii i parków, których zwiedzanie trzeba szczegółowo zaplanować. Spośród interesujących miejsc wymienić należy także dwupoziomowy most na Jangcy ze specjalną platformą widokową oraz Zijin Shan – zalesione wzgórze znajdujące się na wschód od miasta. Długi spacer prowadzi turystów przez grobowiec pierwszego cesarza dynastii Ming, mauzoleum ojca republiki chińskiej Sun Yat-sena, zespół Świątyni Doliny Ducha i cały szereg innych pawilonów. Na wzgórze można wjechać wyciągiem krzesełkowym lub skorzystać ze specjalnie zorganizowanej wycieczki autobusowej.

Hangzhou – jedno z najchętniej odwiedzanych i najciekawszych chińskich miast skąpanych w zieleni, zabytkach i długiej historii. Powstanie Hangzhou związane jest z legendą Wielkiego Yu, który jako pierwszy dotarł w to miejsce łodzią i przy płytkiej lagunie założył rybacką osadę. Wioska otrzymała w VI w. nazwę Hangzhou, czyli „Miasto Łodzi” i stała się centrum handlu między dorzeczami Jangcy i Żółtej Rzeki. W regionie pojawiały się coraz to nowsze metody uprawy ryżu, a miastem zainteresowali się uczeni, artyści i poeci zakładający tam ośrodek kultury. Przyjemny charakter sprzyjający zwiedzaniu zapewniają liczne tereny zielone oraz okoliczne góry. Najciekawszym regionem spacerowym jest okolica Jeziora Zachodniego z licznymi parkami i wysepkami. Oprócz walorów przyrodniczych można tam również znaleźć zabytkowe grobowce, buddyjskie świątynie i rzeźby, które najlepiej objechać na wynajętym rowerze lub rikszą. Atrakcyjna jest także wycieczka łodzią po jeziorze Xi Ku i rejs na Wyspę Samotnego Wzgórza, gdzie latem kwitną chryzantemy. Turystów przyciąga niezliczona ilość zabytkowych pawilonów, restauracje i herbaciarnie, w których zawsze przesiadują tłumy. Najsłynniejsze zabytki rozłożyły się również na Feilai Feng – „Wzgórzu, Które Tutaj Przyleciało”. Turyści oprócz setek buddyjskich rzeźb powstałych między X a XIV w. mogą podziwiać Świątynię Schronienia Duszy – Lingyin Si – jeden z największych kompleksów świątynnych w Chinach, który w IV w. n.e. założył Hui Li szukający w tym miejscu boskiego pierwiastka. Zwiedzających wita ogromna rzeźba pucułowatego Buddy, a wędrówka prowadzi przez sieć grot z wizerunkiem bóstwa, liczne pawilony oraz szereg turystycznych ciekawostek. Poza tym w samym mieście znajduje się mnóstwo interesujących zabytków sakralnych, parków i grobowców, na których zwiedzenie najlepiej poświęcić cały dzień. Po zobaczeniu tych wszystkich atrakcji chwilę wytchnienia można zaznać w ogrodzie botanicznym Zhiwu Yuan z miniaturowymi górami, stawami, mostkami, pawilonami i całym bogactwem świata egzotycznych roślin. Tereny wokół miasta słyną z uprawy najlepszej w Chinach herbaty, dlatego warto zaglądnąć do Muzeum Herbaty i pobliskiej miejscowości Studnia Smoka, gdzie herbaciane trunki najwyższej jakości smakują wyjątkowo. Wiele ciekawych legend związanych z buddyjską religią można także poznać podczas zwiedzania Źródła Marzeń Tygrysa, czyli pięknego parku, w którym znajduje się pradawne źródło wskazane buddyjskiemu mnichowi przez dwa tygrysy. Okolica miasta naszpikowana jest świątyniami, wodospadami, restauracjami i aromatycznymi herbaciarniami.

Shaoxing – kolejne miasto kanałów rzecznych z ponad 2500-letnią tradycją, znajdujące się na szlaku najczęściej odwiedzanych miast Wybrzeża Żółtego. Urodził się tam znamienity pisarz Lu Xun, a w klasyczny, chiński krajobraz wpisały się setki łodzi pływające po kanałach, kręte zaułki, stare domki i przyjazna atmosfera udzielająca się mieszkańcom i zwiedzającym. Interesujący jest XIII-wieczny Most Bazu, kształtem przypominający chiński znak oznaczający cyfrę osiem, a także liczne domki na starówce, w których przed laty mieszkały znane osobistości. Na spacerowej drodze spotyka się rozmaite świątynie, sklepy i ogrody, z których najpiękniejszy jest Ogród Shen. W okolicy znajduje się również piękne jezioro Dong Hu, nad którym warto spędzić popołudnie, by wieczorem wrócić do miasta romantycznym rejsem po niekończących się kanałach. Z racji tego, że w mieście urodził się Lu Xun, jego sławę czci Muzeum Lu Xuna oraz kilka innych budynków poświęconych najwybitniejszemu chińskiemu autorowi XX wieku.

Ningbo – miastu położonemu u zbiegu trzech rzek od lat sprzyjał handel, dzięki czemu na dużą skalę rozwinął się port uchodzący za oceaniczny wbrew położeniu z dala od otwartego morza. Typowy chiński krajobraz wokół miasta wypełniają pola ryżowe i płaskie poletka zatopione w wodzie. Ningbo często było łupione przez piratów, co przyczyniło się do budowy twierdzy, na której ślady walk są widoczne do dziś. W porcie często pojawiały się europejskie statki handlowe, a także ludzie sukcesu stanowiący przed laty część elity ekonomicznej Szanghaju. Zwiedzanie miasta to sama przyjemność. Spacerować można po ładnej starówce z ciasnymi zaułkami i alejkami wysadzanymi plantami, natomiast najprzyjemniejsza atmosfera panuje w okolicy mostu Xinjiang. Zabytkową ciekawostką jest XVII-wieczny portugalski kościół katolicki, w którego otoczeniu znajduje się najwięcej barów i restauracji. Miasto ma jeszcze jeden architektoniczny skarb, jakim jest najstarsza w Chinach prywatna biblioteka, będąca jednocześnie jedną z trzech najstarszych bibliotek na świecie. W dwukondygnacyjnej budowli wzniesionej w XVI wieku oprócz wyczucia atmosfery ciszy i nauki można podziwiać bogaty zbiór pism i dzieł literackich, złocone ściany wykładane drewnem oraz wspaniały ogródek skalny. Miejscowych Chińczyków można zobaczyć wczesnym rankiem jak ćwiczą „tai chi” na nabrzeżnej promenadzie nad Księżycowym Jeziorem, z kolei w miejscu tym pojawia się najwięcej turystów, którzy chcą przedostać się promem na sąsiednią wyspę Putuoshan. W bliskim otoczeniu miasta znajduje się także wiele świątyń o historycznym znaczeniu, takich jak: Świątynia Proklamowania Państwa Baoguo Si, Klasztor Tiantong czy Świątynia Ashoka.

Wyspa Putuoshan – święta wyspa buddyjska oddzielona kanałem od większej wyspy Zhoushan. Nazwa Putuoshan pochodzi od najwyższej góry widocznej z wielu kilometrów. Wyspa słynie z kultu bogini miłosierdzia Guanyin, która zgodnie z jedną z wielu legend właśnie w tym miejscu doznała oświecenia. Przez wieki budowano tam dziesiątki świątyń i pawilonów oraz piękne ogrody, które co prawda ucierpiały na przestrzeni wieków, ale nadal są restaurowane i można podziwiać ich piękno. Do czasów dzisiejszych przetrwały trzy najważniejsze klasztory i kilkadziesiąt mniejszych obiektów, na których zwiedzanie trzeba przeznaczyć co najmniej jeden dzień. W samym sercu wyspy dumnie wznosi się założony w 1080 r. klasztor Puji Si otoczony drzewami kamforowymi. W jednej z pięknych sal turyści mogą podziwiać majestatyczny posąg bogini Guanyin, ujmującej orientalną urodą. Spacerując dalej wśród sadzawek można dotrzeć do świątyni Licznych Skarbów Duabao Ta z buddyjskimi inskrypcjami, a także do groty Chaoyin Dong, wewnątrz której da się usłyszeć morskie fale rozbijające się o skały i przypominające wołanie Buddy. Najważniejszym obszarem na wyspie, widocznym z wielu miejsc, jest przylądek Guanyin Tiao z wielkim posągiem bóstwa. Putuoshan przecina mnóstwo szlaków, którymi można dotrzeć w najodleglejsze, ale niezwykle pasjonujące zakątki z pozostałymi zabytkami, grotami i miejscami owianymi buddyjską mistyką. Na wyspę najlepiej dostać się promem z Ningbo lub z Szanghaju.

Jezioro Taihu – jedno z największych jezior słodkowodnych Chin usiane jest wieloma wyspami i otoczone zielonymi wzgórzami, co sprzyja krajoznawczym wycieczkom. Piękne widoki można podziwiać z Wyspy Żółwiowej Głowy i Wysepki Trzech Wzgórz, natomiast na Wystawie Ceramiki Taoci Zhanlanguan warto się przyjrzeć bogactwu przedmiotów pochodzących z rozmaitych okresów historycznych. Ciekawostkami turystycznymi są także liczne jaskinie położone w okolicy jeziora, z których interesująco prezentuje się podziurawiona mniejszymi grotami jaskinia Zhanggong i jaskinia Shanjuan, z której wypływa podziemna rzeka. Najlepszą bazą wypadową na zwiedzanie jeziora jest miejscowość Wuxi z ozdobną bramą, Kanałem Cesarskim i Parkiem Xihui. W okolicy jeziora znajdują się także dwa interesujące parki: Mei Yuan i Yuan Tou Zhu, doskonale nadające się na spędzenie popołudnia.

Kiedy najlepiej jechać do Szanghaju?
Klimat w Chinach jest bardzo zróżnicowany, niemniej najlepszą porą roku na wyjazd jest wiosna i wczesna jesień. W tych okresach pogoda jest słoneczna, a umiarkowane temperatury nie dokuczają. W części południowej lata są wilgotne i gorące z temperaturami sięgającymi 40°C oraz obfitymi opadami deszczu (lipiec i sierpień). Zimy są natomiast krótkie i chłodne.

W Szanghaju warto pojawić się w czasie trwanie Chińskiego Nowego Roku, który najhuczniej obchodzony jest w świątyni Longhua.

Jaka waluta obowiązuje w Chinach i jakie są orientacyjne ceny?
Walutą Chin jest juan renminbi z nowym oznaczeniem China New Yuan (CNY), 1 CNY = 100 fenów. Ceny między regionami znacznie się różnią i zależą od popularności turystycznej danego obszaru, a prowincja jest tańsza niż ekskluzywne kurorty. W trakcie robienia zakupów, szczególnie na bazarach i targowiskach, warto targować się, gdyż sprzedawcy często obniżają ceny. Towary w chińskich supermarketach i większych sklepach mają ceny porównywalne z polskimi.

Gdzie i jakie pamiątki kupić w Szanghaju?
Najciekawsze, tradycyjne pamiątki można kupić w lokalnych sklepach z rękodziełem oraz w „manufakturach”, gdzie przedmioty są wykonywane ręcznie. Chińczycy są specjalistami w tworzeniu podróbek, dlatego za oryginalnymi produktami lepiej rozejrzeć się w tzw. „Sklepach Przyjaźni” niż zwykłych sklepikach przyciągających niskimi cenami. Na uwagę zasługuje duży wybór antyków, chociaż nie ma co liczyć na niskie ceny. Ciekawymi upominkami mogą być przykładowo narzędzia wykorzystywane przez artystów takie jak pędzle i tusz, a także przedmioty z nefrytu i tradycyjne latawce. Warto wstąpić do tradycyjnej herbaciarni po aromatyczną paczuszkę herbaty lub rozglądnąć się w pierwszej lepszej „graciarni” za drewnianą rzeźbą lub misternie wykonanym posążkiem Buddy. Turyści rozglądają się także za fajkami do opium, kompletami do gry w „madżonga” czy chińską porcelaną. Stosunkowo tanie są perły, jedwab i obrazy malowane na takim materiale. Unikatowym prezentem jest także chińska kaligrafia malowana na jedwabiu lub bibule. Podczas zakupów warto pokusić się o targowanie, gdyż sprzedawcy bardzo często opuszczają ceny wstępnie zawyżone dla turystów.

Najznamienitsze sklepy porównywalne z Broadwayem znajdują się na głównych arteriach Szanghaju – Nanjing Lu, Yan’an Lu i Fuzhou Lu. Za tradycyjnymi pamiątkami najlepiej rozglądnąć się w sklepikach zlokalizowanych przy uliczkach Starego Miasta oraz na bazarze Yuyuan. Ciekawe drobnostki można także znaleźć na wąskiej uliczce Fuyou Lu, przy której co jakiś czas rozkłada się targ staroci. Dzieła tradycyjnej sztuki chińskiej są często sprzedawane w galeriach skupionych przy Maoming Bei Lu.

Jaki czas obowiązuje w Chinach?
W Chinach do czasu polskiego w lecie dodajemy 6, w zimie 7 godzin.

Jak się poruszać po Szanghaju?
Z powodu dużych odległości przemieszczanie się pomiędzy poszczególnymi regionami jest utrudnione, niemniej samoloty obsługują stolice wszystkich prowincji i większe miasta. Podróżowanie z pewnością wymaga wcześniejszego, dobrze przygotowanego planu, szczególnie jeśli chodzi o tańszy transport. Kolej jest najszybszą, najbezpieczniejszą i najlepiej rozwiniętą formą poruszania się po Chinach. Sieć kolejowa dysponuje najszybszymi pociągami luksusowymi, ekspresami, pośpiesznymi i osobowymi. Składy często bywają przepełnione, więc lepiej wcześniej zarezerwować bilet i unikać kupowania biletu w dzień wyjazdu, chyba że jest to trasa lokalna.

Chociaż sieć kolejowa jest dobrze rozbudowana, nie brakuje regionów, do których można dotrzeć tylko autobusem. Najlepszą flotą autobusową dysponują prywatni przewoźnicy. Połączenia zarówno prywatne, jak i publiczne są częste, gdyż istnieje duża konkurencja i zapotrzebowanie ze strony pasażerów. Bilety można kupować bez wcześniejszej rezerwacji i należy pamiętać, że podróż autobusem nie należy do najkrótszych ze względu na częste przystanki. Na trasach do 100 km kursują minibusy, które są rozsądną cenowo i czasowo formą podróżowania.

Transport w dużych miastach jest dobrze rozwinięty. W Pekinie, Hongkongu, Kantonie i Szanghaju działa metro, a autobusy są stosunkowo tanie. Ceny wszechobecnych taksówek również nie są wygórowane.

Na terytorium Chin nie można wjechać własnym samochodem, a wynająć lub kupić auto można jedynie po wcześniejszym uzyskaniu chińskiego prawa jazdy i załatwieniu wielu formalności. Międzynarodowe prawo jazdy nie jest honorowane. Zawsze można wynająć samochód z kierowcą, ale nie należy to do tanich udogodnień w podróżowaniu.

W Szanghaju sprawnie działa metro, które cały czas się rozbudowuje, a linie wyglądają futurystycznie. Autobusy docierają do wszystkich zakątków miasta, niemniej ze względu na dużą liczbę mieszkańców metropolii najczęściej są zatłoczone, podobnie jak ulice pełne samochodów. Nie brakuje również taksówek, których kierowcy nie zawsze mówią w języku angielskim, więc najlepiej wybrany adres zapisać wcześniej na kartce. Warto także skorzystać z promu, który jest nie tylko szybkim środkiem, jeżeli chodzi o przeprawę przez rzekę, ale gwarantuje również ciekawe widoki.

Jakie są ograniczenia celne w Chinach?
Przy wwożeniu środków płatniczych powyżej równowartości 5 tys. USD należy złożyć stosowną deklarację celną, na której podstawie przy wyjeździe prowadzona jest kontrola. W deklaracji wjazdowej należy również zgłosić wszystkie wartościowe przedmioty (np.: kamera, cenna biżuteria itp.) Wywieźć można ograniczoną ilość alkoholu (do 1 l), a zakupiony sprzęt elektroniczny nie może przekraczać wartości wyższej niż 5 tys. CNY. Zakaz dotyczy wywozu waluty chińskiej w wysokości większej niż 20 tys. CNY, dóbr kultury, dzieł sztuki, rzadkich wydawnictw, kamieni szlachetnych i ich pochodnych, zagrożonych gatunków roślin i zwierząt.

Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania z służby zdrowia w Chinach?
Cudzoziemiec na terenie Chin za wszystkie usługi medyczne płaci gotówką, natomiast zwrotu kosztów leczenia można dochodzić po powrocie do kraju, po przedstawieniu firmie ubezpieczeniowej odpowiednich rachunków (należy zadbać, żeby były wystawione w języku angielskim). Polisy zagranicznych firm nie są uznawane, więc jedyną opcją jest korzystanie z chińskiego ubezpieczenia. Chociaż nie ma obowiązku ubezpieczeń osobowych, jedynym rodzajem wymaganego ubezpieczenia jest polisa na przelot na trasach krajowych, którą wykupuje się jako dodatek do biletu. Należy również pamiętać, że niektóre z firm ubezpieczeniowych wymagają poświadczenia rachunków przez poszczególne urzędy konsularne. Opieka medyczna poza terenami głębokiej prowincji nie stanowi problemu i jest ogólnodostępna. Cena za dobę pobytu w szpitalu nie obejmuje kosztów usług medycznych, badań ani leków, za które płaci się osobno. Turystom, którzy chcą skorzystać z leczenia metodami tradycyjnymi zaleca się korzystanie z gabinetów dostępnych przy niektórych klinikach oraz z punktów w większości hoteli. W niektórych regionach, które zostają umieszczane są na liście zagrożeń epidemiologicznych sporządzonej przez WHO, bezwzględnie wymagana jest książeczka zdrowia.

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach, przestrzegać podstawowych zasad higieny niezbędnych w krajach tropikalnych oraz zwracać uwagę na warunki w jakich przygotowuje się i przechowuje jedzenie. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, gdyż woda z kranu nie jest zdatna do picia.

Szczepienia ochronne nie są wymagane, niemniej szczególnie w krajach tropikalnych istnieją zagrożenia sanitarno-epidemiologicznych, dlatego przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo i profilaktycznie zaszczepić się przed wskazanymi chorobami. Poszczególne zalecenia sanitarne pozwalające uniknąć zachorowania na różne choroby dostępne są na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Sanitarnej: www.pis.gov.pl

Obywateli polskich wybierających się do Chin obowiązują wizy, które można uzyskać w ambasadach i urzędach konsularnych po przedstawieniu paszportu (ważnego min. 6 miesięcy od daty wyjazdu z Chin), zdjęcia, wypełnionego wniosku wizowego, kserokopii biletu do Chin albo wydruku potwierdzającego hotelową rezerwację, bądź też potwierdzenia uczestnictwa w wycieczce. Wyjazd z terytorium Chin do Specjalnej Strefy Administracyjnej Hongkongu lub Makau traktowany jest jako opuszczenie granic ChRL i automatycznie anuluje ważność posiadanej wizy jednokrotnej, dlatego przed podróżowaniem w te miejsca trzeba zadbać o posiadanie wizy dwu- lub wielokrotnej. Polacy podróżujący wyłącznie do Hongkongu i Makau nie potrzebują wiz wjazdowych, jeżeli ich pobyt nie przekracza 3 miesięcy. Podróżując dalej do Chin wizę wjazdową można uzyskać w specjalnych biurach łącznikowych centralnych władz ChRL. W Chinach istnieje obowiązek meldunkowy, którego dokonuje administracja hotelu.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie MSZ: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasady polskiej w Pekinie www.pekin.polemb.net

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Chińskiej Republice Ludowej
Chiny, Pekin, 1 Ritan Lu, Jianguomenwai, 100600
Tel. dyżurny: +861065321235 Faks: +861065321745
pekin.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.pekin.polemb.net

Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Szanghaju
Chińska Republika Ludowa, Szanghaj, 618 Jianguo Xi Road, 200031
Tel.: +86 21 6433 9288 Tel.: +86 21 6433 4735 Tel. dyżurny: +86 15 0004 44808 Faks: +86 21 6433 0417
szanghaj.kg.sekretariat@msz.gov.pl
www.szanghajkg.polemb.net